понедельник, 24 августа 2020 г.

Harpiyalar (Yunan mifologiyası)


 Harpia, Harpy, Harpiyalar Yunan və Roma mifologiyasında bədəni quş, başı insan olan bir məxluqdur. Bu məxluqlar ümumiyyətlə tanrılar tərəfindən göndərilən və uşaqları, ruhları götürüb qaçan acgöz məxluqdurlar.

Harpiya qədim yunancada "Götürüb qaçmaq" mənasındakı "Harpazein" sözüylə əlaqəlidir. İlk yaradılışlarında gözəl simalı bir məxluq kimi təsvir edilməklərinə baxmayaraq, ildən-ilə soyuq simalı, kəskin caynaqlı, uzun saçlı, pis qoxulu qanadlara sahib canavarlara çevrildilər.

Harpiyalar div Thaumas ilə su pərisi Elektranın qızlarıdır. Mifologiyaya Aello (güclü yağış), Kelaeno (qasırğa diyarı), Okypete (sürətli uçan) adlı 3 Harpiya məlum idi. Erkən dövr yunan inancında külək ruhu olan Harpiyalar ölülərin ruhunu Hadesə/Aidə aparırdılar. Yenə inanclara görə Harpiyalar nəyə toxunsalar ondan pis qoxu gəlməyə başlayırdı. 

Rol aldıqları əfsanələr:

Frakiya (Trakya) kralı Phineus tanrıları təhqir edir. Nəticədə Zevs onu kor edir və heç vaxt yeyə bilməyəcəyi isveç stolu ilə dolu bir adaya həbs edir. Bəs niyə yeyə bilməyəcəyi? Çünki yeməyə başlayan kimi Harpyalar gəlib stolun üstündə kef çəkəcəkdilər. Digər yazarlar hələ əlavə də ediblər ki, yediklərini yeyirdilər, yemədiklərinin üzərinə də pis qoxu gəlməsi üçün bir maddə ifraz edirdilər. ( Heş zad)

Digər bir əfsanə isə Arqonavtlar ilə əlaqəlidir. Arqo dastanında onları xilas edən kralı, harpiyalardan xilas etməyə çalışan Boreasoğulları Kalais ilə Zetes harpiyaların arxalarınca düşürlər. Bu iki qardaş kralla şərt kəsir ki, ya harpiyaları öldürəcəklər, ya da özləri öləcəklər. Qaç-qovun sonunda harpiyalardan biri Harpys adını götürəcək bir çaya, 2-si isə Strophades adasına düşmüşdü. Ancaq İrida və ya Hermes bu oğlanların qarşısına çıxıb sən öl, mən öldən sonra Harpiyaları xilas edirlər, Harpiyalar da əvəzində kralı bir də narahat etməyəcəklərinə and içirlər.

Müasir zamanda Harpiya:

Orta əsrlərdə Harpiyalar hələ də mövcud idi. Belə ki, Dantenin "İlahi komediya"sında cəhənnəmdə Harpiyalar tərəfindən işgəncə olunan ruhlar təsvir olunmuşdur.

Gustave Dore "Cəhənnəm ağaclarında Harpiyalar". 1861-ci il

Şekspirin "Qasırğa" tamaşasında da Harpiyaları görə bilərik.

Harpy qartalı mifoloji heyvanın adını daşıyan həqiqi bir quşdur.


Bəzi gerblərdə də Harpiyanı görə bilərik.

Qeyd: Orjinal adları qeyd etmişik.

Mənbə: Dünya mitolojisi - Özhan Öztürk

https://en.wikipedia.org/wiki/Harpy

#Harpy #Harpia #Harpiyalar #yunanmifologiyası #romamifologiyası #mifologiya #Zevs #Thaumas #Elektra #İrida #Hermes #Aello #Kelaeno #Okypete #Hades #Aid #ruh  #Phineus  #isveçstolu #ada #gerb #Arqo #Arqonavtlar  #Dante #Şekspir 

Комментариев нет:

Отправить комментарий